Εισαγωγή CS και STEM στην εκπαιδευτική διαδικασία

Κατασκευή Blogger 
Μοντέλο ανεμογεννήτριας    
με Arduino.  

Αυτή η ανάρτηση είναι από τις πρώτες αναφορές στην χώρα μας για το θέμα της Επιστήμης των Πολιτών (Citizen Science - C.S.) σε συνδυασμό με το STEM.. Είναι γεγονός ότι υπάρχει έλλειψη ειδικευμένου εργατικού δυναμικού STEM στην Ευρώπη, όπως αναφέρεται στη σελίδα της Κομισιόν, η αναφορά μας γίνεται για τους (STEM Workers). Υπάρχει πραγματική ανάγκη για καινοτόμες προσεγγίσεις για την απομυθοποίηση της επιστήμης, την αύξηση των κινήτρων των μαθητών προς τα μαθήματα STEM και την παροχή κατάρτισης εκπαιδευτικών σε νέους τρόπους εισαγωγής της επιστήμης στην τάξη. 

Δεν αναφερόμαστε στην Ελλάδα και την εφαρμογή του STEM για να μην εκτεθούμε... 

O Blogger πιστοποιήθηκε από την European Academy της Ευρωπαϊκής κοινότητας στην διδασκαλία του STEM με διασύνδεση της Επιστήμης των Πολιτών (C.S.) τον Απρίλιο του 2021 με σπουδές εξ αποστάσεως και κατάθεση ενός Britec ψηφιακού σεναρίου. 

Στο πλαίσιο αυτό (συνδυασμού CS και STEM) πρέπει να στοχεύουμε στη σύνδεση των σχολείων με τον κόσμο της έρευνας ΚΑΙ της επιστήμης, η διεθνής ορολογία είναι Citizen Science (CS). Δεν απομακρυνόμαστε από τους κλάδους του S.T.E.M. αντίθετα ΕΝΣΩΜΑΤΩΝΟΥΜΕ αυτούς στην επιστήμη των πολιτών. Με απλά λόγια ο μαθητής, ο σπουδαστής και ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να γίνουν ερασιτέχνες ερευνητές. 

Στη σύγχρονη εκπαίδευση με την προσέγγιση του STEM ο τρόπος συμμετοχής των μαθητών στην ερευνητική πρακτική είναι πλέον μονόδρομος και περνάει από τη δημιουργία μιας κοινής κοινότητας εκπαιδευτικών και ερευνητών, προκειμένου να ανταλλάσσουν μεταξύ τους πληροφορίες και ιδέες για το πώς μπορούν να φέρουν την έρευνα στην τάξη. Έτσι θα προσφερθεί στους εκπαιδευτικούς που χρησιμοποιούν τη μεθοδολογία STEM στην εκπαιδευτική διαδικασία, ένας τρόπος συμμετοχής σε ερευνητικές δραστηριότητες καθώς επίσης και στην παροχή κατευθυντήριων γραμμών, στην ορθή πρακτική και διαδικτυακή κατάρτιση στην εφαρμογή C.S. στο σχολείο από τους εκπαιδευτικούς. 

Τι είναι η επιστήμη των πολιτών; 

Η επιστήμη των πολιτών (C.S.) προσπαθεί να κινητοποιήσει τους πολίτες να συμμετάσχουν ενεργά στην ερασιτεχνική επιστημονική έρευνα του πραγματικού κόσμου, σε συνεργασία με επιστήμονες, ερευνητές ή ακόμη και με επιστημονικούς οργανισμούς. 

Οι μαθητές, οι σπουδαστές και οι φοιτητές μπορεί να είναι οι πολίτες ή το κοινό στην περίπτωση της εκπαιδευτικής κοινότητας, ακόμη και οι εκπαιδευτικοί κάθε βαθμίδας. Θα προβούν και θα μοιραστούν παρατηρήσεις που θα προχωρήσουν με χορηγό την επιστήμη και την έρευνα, σε θέματα που θα ενεργοποιήσει την περιέργειά τους.

Υπάρχουν διεθνώς περισσότερα από 1.500 διαφορετικά έργα επιστημών για εκπαιδευτικές δραστηριότητες που δίνουν τα πρωτόκολλα και τα απαιτούμενα υλικά για υποστήριξη της έρευνας από την εκπαιδευτική κοινότητα.

Η CS έχει πολύ μεγάλη δυναμική για ενεργοποίηση της μεθοδολογίας STEM με σκοπό τη βελτιωμένη μάθηση μέσω της εμπειρίας που είναι ελκυστικότατη για να διασυνδέει τους νέους με την εκπαιδευτική διαδικασία αφού συμπεριλαμβάνει τα ενδιαφέροντά τους.

«Δέκα αρχές της επιστήμης των πολιτών» της Ευρωπαϊκής Ένωσης Πολιτών για την Επιστήμη των Πολιτών (ECSA 2015). 

Οι δέκα αρχές της ECSA για την επιστήμη των πολιτών είναι οι ακόλουθες:

1. Τα έργα επιστήμης των πολιτών εμπλέκουν ενεργά τους πολίτες σε επιστημονικές προσπάθειες που δημιουργούν νέες γνώσεις ή κατανόηση.
2. Τα έργα επιστήμης των πολιτών έχουν πραγματικό επιστημονικό αποτέλεσμα.
3. Τόσο ο επαγγελματίας επιστήμονας όσο και ο πολίτης επιστήμονας επωφελούνται από τη συνεργασία.
4. Οι επιστήμονες των πολιτών μπορούν, εάν το επιθυμούν, να συμμετέχουν σε διάφορα στάδια της επιστημονικής διαδικασίας.
5. Οι επιστήμονες πολιτών λαμβάνουν ανατροφοδότηση από το έργο.
6. Η επιστήμη των πολιτών θεωρείται μια ερευνητική προσέγγιση όπως κάθε άλλη, με περιορισμούς και προκαταλήψεις που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και να ελέγχονται.
7. Τα δεδομένα και ο αναστοχασμός (μεταγνώση) του προγράμματος Citizen science διατίθενται στο κοινό, όπου είναι δυνατόν. Τα αποτελέσματα δημοσιεύονται σε μορφή κειμένου ανοιχτής πρόσβασης.
8. Οι επιστήμονες των πολιτών αναγνωρίζονται καταλλήλως στα αποτελέσματα και τις δημοσιεύσεις των έργων.
9. Τα προγράμματα της επιστήμης των πολιτών αξιολογούνται για την επιστημονική τους παραγωγή, την ποιότητα των δεδομένων, την εμπειρία των συμμετεχόντων και τον ευρύτερο κοινωνικό ή πολιτικό αντίκτυπο.
10. Οι ηγέτες των επιστημονικών έργων πολιτών λαμβάνουν υπόψη νομικές και ηθικές πτυχές του έργου.

Το πιλοτικό έργο BRITEC στοχεύει στην εισαγωγή της προσέγγισης της Επιστήμης των Πολιτών (Citizen Science - CS) στα σχολεία ως τρόπου προσέλκυσης των μαθητών σε ερευνητικές πρακτικές, οι εκπαιδευτικοί σε όλη την Ευρώπη (εκτός της Ελλάδας) συνεργάζονται με επιστήμονες και εισάγουν την τάξη τους σε πραγματικά ερευνητικά έργα. 

Αν και η επιστήμη των πολιτών είναι ένα θαυμάσιο όχημα για την προώθηση της επιστήμης στην εκπαίδευση, ενώ ταυτόχρονα φέρνει πολλά οφέλη στην κοινωνία, φέρνει επίσης ορισμένες προκλήσεις. Για παράδειγμα, υπάρχουν κάποια ηθικά ζητήματα που συνδέονται με αυτό και που δεν πρέπει να παραλείπονται.

Αυτά τα ηθικά ζητήματα μπορούν να σχετίζονται με τα τέσσερα σημεία:

1. Ποιότητα δεδομένων
2. Κοινόχρηστα δεδομένα και πνευματική ιδιοκτησία
3. Πιθανές συγκρούσεις συμφερόντων
4. Εκμετάλλευση, έκθεση σε κινδύνους

Το ιστολόγιο αυτό παρέχει στους συναδέλφους εκπαιδευτικούς πολλά θέματα και ιδέες που μπορούν να αξιοποιηθούν στην προσέγγιση της έρευνας των πολιτών (CS) με το STEM στη διδασκαλία. 

Πολύδωρος Σταυρόπουλος, Μηχανολόγος εκπαιδευτικός.

MSc STEM in Εducation (Παιδαγωγικό τμήμα ΑΣΠΑΙΤΕ)