Η εκπαίδευση με μεθοδολογία STEM αναγνωρίζεται ως μια από τις βασικές προτεραιότητες στην Ευρώπη. Προτείνεται, με οδηγίες σε όλα τα κράτη μέλη της κοινότητας, να εφαρμοστούν προγράμματα σπουδών με προσέγγιση STEM.
H European Academy, με εξ αποστάσεως σεμινάρια, φροντίζει να επιμορφώνει τους εκπαιδευτικούς στο νέο αυτό τομέα της διδακτικής, μάλιστα χορηγεί και πιστοποιήσεις.
Παρατηρείται όμως, ότι ενώ στις Ηνωμένες
πολιτείες υπάρχει εκτενής εφαρμογή του STEM σε όλες
τις βαθμίδες, ακόμη και δημιουργία συγκεκριμένων ειδικοτήτων στη νέα αυτή μέθοδο
διδακτικής, στην Ευρώπη, το ενδιαφέρον των μαθητών για την επιδίωξη σπουδών και
σταδιοδρομιών που σχετίζονται με το STEM, δεν έχει αυξηθεί παρά τις ραγδαίες
εξελίξεις στην επιστήμη και την τεχνολογία. Σε μια προσπάθεια να αντιστραφεί αυτό
το κλίμα, η συνδυασμένη διδακτική των τεσσάρων αυτών κλάδων της επιστήμης, της
τεχνολογίας, της μηχανικής, των μαθηματικών και αν θέλουμε επιπροσθέτως της τέχνης (Art) καθώς και των μαθημάτων σε μια ενότητα
ή μάθημα που βασίζεται σε συνδέσεις μεταξύ των θεμάτων και των προβλημάτων του
πραγματικού κόσμου, οδήγησε στην ιδέα της ολοκληρωμένης διδασκαλίας
STE(A)M. Η ολοκληρωμένη διδασκαλία STE(A)M αντικατοπτρίζει την προσπάθεια
συνδυασμού ορισμένων ή και των τεσσάρων κλάδων της Επιστήμης, της Τεχνολογίας,
της Μηχανικής και των Μαθηματικών με τουλάχιστον ένα μη επιστημονικό μάθημα
(π.χ. μαθήματα λογοτεχνίας, ιστορίας, οικονομίας, γλωσσών κ.λπ.) σε μία ενότητα
ή μάθημα. Στην Ευρώπη, δεν υπάρχει ολοκληρωμένο εκπαιδευτικό πλαίσιο αναφοράς
STE(A)M και το έργο STE(A)M IT πρωτοπορεί στη δημιουργία και τη δοκιμή
του 1ου ολοκληρωμένου πλαισίου STE(A)M. Πιο συγκεκριμένα, ο στόχος είναι
να αναπτυχθεί μεγαλύτερη συνοχή στην εκπαίδευση STE(A)M ορίζοντας συλλογικά με
τα Υπουργεία Παιδείας των χωρών μελών, την βιομηχανία και τους εκπαιδευτικούς STEM
(μέσω μιας διαδικασίας συν-κατασκευής) την έννοια της ολοκληρωμένης εκπαίδευσης
STE(A)M. Αυτό υποστηρίζεται από την ανάπτυξη, με μια ομάδα εστίασης
εκπαιδευτικών STE(A)M, διεπιστημονικών καινοτόμων σεναρίων διδασκαλίας και
μάθησης που θα χρησιμοποιηθούν για τη δοκιμή του προτεινόμενου πλαισίου
αναφοράς για την ολοκληρωμένη εκπαίδευση STE(A)M. Επιπλέον, το STE(A)M παρέχει
τη δυνατότητα ανάπτυξης καινοτόμων και δημιουργικών προσεγγίσεων για
διεπιστημονικά εκπαιδευτικά έργα που επιτρέπουν τη διασύνδεση των θεμάτων STEM
και μη STEM. Το πλαίσιο πληροφορικής STE(A)M έχει αναπτυχθεί λαμβάνοντας υπόψη
μια ποικιλία ενδιαφερομένων εκπαιδευτικών που κυμαίνονται από εκπαιδευτικούς
και παιδαγωγικό προσωπικό στην επίσημη και στη μη τυπική εκπαίδευση, τους
ερευνητές και υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, έως τους εκπαιδευτικούς. Η
ενσωμάτωση μεθοδολογίας STEM στη διδασκαλία θα επιτρέψει στους μαθητές να
ενοποιήσουν τη γνώση που αποκτούν σε κάθε μάθημα και να τη συνδέσουν με
προκλήσεις του πραγματικού κόσμου ή επαγγέλματα STEM. Για παράδειγμα, εάν
θέλουμε να εισαγάγουμε τους μαθητές στη σημασία της βιωσιμότητας, θα χρειαστεί
να εξετάσουμε αυτό το θέμα από διάφορες οπτικές γωνίες. Κατά συνέπεια, στο
μάθημα της Τεχνολογίας οι μαθητές θα μάθουν πώς να αναζητούν σχετικές πληροφορίες,
στο μάθημα των Μαθηματικών θα εισαχθούν τρόποι συλλογής και παρουσίασης
δεδομένων και στο μάθημα Βιολογίας ή Οικονομικών θα έχουν το χρόνο να
προβληματιστούν και να μάθουν για το οικοσύστημα ή να σχεδιάζουν έργα σχετικά
με τη βιωσιμότητα αντίστοιχα. Αυτό είναι το πρώτο βήμα για να διασφαλιστεί
αυτό. Οι μαθητές ακόμη και από το Δημοτικό σχολείο θα είναι σε θέση να
κατανοήσουν πώς αυτή η γνώση μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση ή επίλυση
καθημερινών προβλημάτων.
Ενσωματώνοντας περισσότερα από ένα θέματα
STEM, ενθαρρύνουμε τη χρήση παιδαγωγικών μεθόδων όπως η μάθηση βάσει έργου και
προτρέπουμε τους μαθητές να εργαστούν συλλογικά. Απαιτείται η χρήση
πρακτικών δραστηριοτήτων και των αντίστοιχων πόρων, αλλά το πιο σημαντικό, οι
εκπαιδευτικοί πρέπει να κάνουν καλή χρήση των πόρων που διαθέτουν μεταξύ τους
και να συνεργαστούν με τους συναδέλφους τους.
Η συνεργασία μεταξύ εκπαιδευτικών σε διαφορετικούς κλάδους STEM αναφέρεται ήδη
ως θετικός παράγοντας για την αυτό-αποτελεσματικότητα. Η ενσωμάτωση της
μηχανικής και της επιστήμης παρέχει ευκαιρίες για τη βελτίωση της μάθησης και
του ενδιαφέροντος των μαθητών, ειδικά όταν εκτίθενται όχι μόνο στο επιστημονικό
περιεχόμενο αλλά και στην επιστημονική έρευνα. Στην πραγματικότητα, η
επιστημονική έρευνα και η βασισμένη στον σχεδιασμό σκέψη, αποτελούν τη βάση των
διαδικασιών λήψης αποφάσεων στην Επιστήμη, την Τεχνολογία, τη Μηχανική και τα
Μαθηματικά.
Πολύδωρος
Σταυρόπουλος, Μηχανολόγος Εκπαιδευτικός, MSc STEM in Education (Παιδαγωγικό
Τμήμα ΑΣΠΑΙΤΕ), Επιθεωρητής Ασφάλειας, Υγείας και Ποιοτικού Ελέγχου, Συγγραφέας,
Αmbassador STEM Scientix.
