Ταξινομία SOLO - Δομή των Παρατηρούμενων Μαθησιακών Αποτελεσμάτων

Στην ταξινομία SOLO (Structure of the Observed Learning Outcome- Δομή των Παρατηρούμενων Μαθησιακών Αποτελεσμάτων) διακρίνουμε δύο ξεχωριστές φάσεις μάθησης, την ποιοτική όσο και την ποσοτική σύμφωνα με τις μελέτες των Biggs και Collins (1982).

Ποιοτική φάση

Εξετάζοντας την ποιοτική φάση, θα παρατηρήσουμε ότι υπάρχουν λεπτομέρειες που συντίθενται σε μία ολοκληρωμένη δομή όσον αφορά την συμπεριφορά του μαθητή στο να κατακτήσει το εκάστοτε γνωστικό αντικείμενο.

Εκεί διακρίνουμε τα ακόλουθα δύο επίπεδα κατανόησης, Το πρώτο είναι το συνθετικό ή συσχετιστικό το οποίο αναφέρεται στην ικανότητα σύνθεσης μέσω της δημιουργικής οδού.

Η σύνθεση γίνεται σε ετερόκλητα μεταξύ τους στοιχεία όπως δράσεις, σκοπούς, θεωρίες, και γεγονότα με δημιουργικό τρόπο έτσι ώστε ο εκπαιδευόμενος να καταλήξει μέσα από αυτήν τη δημιουργική σύνθεση σε μία εννοιολογική ολότητα μέσα από την κατανόηση αυτών των στοιχείων.

Με αυτόν τον τρόπο ο μαθητής θα μπορεί όχι μόνο να κατανοεί απλά τις έννοιες αλλά να τις εφαρμόζει πλατύτερα σε διάφορες καταστάσεις ή προβλήματα που θα αντιμετωπίσει. Θα μπορούσαμε λοιπόν να πούμε ότι η ποιοτική φάση αποσκοπεί στην μεγαλύτερη εμβάθυνση της κατανόησης (Biggs & Tang,2007)

Ποσοτική φάση

Εξετάζοντας την ποσοτική φάση παρατηρούμε ότι όταν παρατίθεται ένα πλήθος επί μέρους στοιχείων και λεπτομερειών τότε αυτό αυξάνει και αποκτά μία υποτυπώδη δομή στη γνωστική συμπεριφορά των εκπαιδευόμενων. Η ποσοτική φάση μπορεί να υποδιαιρεθεί σε πέντε διαφορετικά επίπεδα κατανόησης όσον αφορά την γνωστική συμπεριφορά των μαθητών.

 Προ-δομικό

Το πρώτο αποκαλείται προ-δομικό με τον μαθητή να μην μπορεί να πιάσει το «νόημα» του διδακτικού αντικειμένου καθώς έχει λάβει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες αλλά δεν μπορεί ούτε να τις αξιοποιήσει και ερμηνεύσει με αποτέλεσμα την απουσία κατανόησης του γνωστικού αντικειμένου.

 Μονοδομικό

Στο μονοδομικό στάδιο ο μαθητής ενώ δέχεται τις πληροφορίες για ένα πολύπλευρο γνωστικό αντικείμενο, ενδέχεται να εστιάζει μόνο σε μία πλευρά του με αποτέλεσμα την αδυναμία να αναγνωρίσει την σπουδαιότητα του όλου συνόλου των πληροφοριών και το συσχετισμό τους ως ολόπλευρη έννοια.

 Πολυδομικό

Σε αυτό το στάδιο ο εκπαιδευόμενος μπορεί να έχει εστιάσει σε περισσότερες πλευρές του γνωστικού αντικειμένου ,τις οποίες ενδέχεται να να τις κατανοεί μεμονωμένα αλλά αδυνατεί να συνδέσει αυτές σε ένα ευρύτερο πλαίσιο στο οποίο ανήκουν. Έτσι δεν μπορεί να κατανοήσει πλήρως το θέμα αλλά απλά γνωρίζει μερικά στοιχεία που το συνθέτουν. 

Συσχετιστικό

Εδώ ο εκπαιδευόμενος έχει πολύ καλή κατανόηση του γνωστικού αντικειμένου, μπορεί να καταλαβαίνει τις πληροφορίες που απαρτίζουν συνολικά μία έννοια, ένα πρόβλημα, μία δραστηριότητα ή ένα σκοπό. Μπορεί και κατανοεί πλέον τη σχέση των επιμέρους πληροφοριών με το όλο σύνολο, κατά συνέπεια μπορεί  να εφαρμόσει αυτό που έμαθε και σε άλλες γνωστικές περιοχές, προβλήματα η καταστάσεις. 

Εκτεταμένο αφηρημένο

Σε αυτό το στάδιο (το οποίο είναι και το απολύτως επιθυμητό σε κάθε εκπαιδευτική διαδικασία) ο μαθητής κατανοεί σε βάθος το γνωστικό αντικείμενο, αντιλαμβάνεται τόσο τα συνθετικά του στοιχεία όσο και το συνολικό απαύγασμα, κατά συνέπεια μπορεί όχι μόνο να το αναλύσει, περιγράψει η εφαρμόσει, αλλά και να το ανάγει σε νέα γνωστικά πεδία, να επεκτείνει τις πληροφορίες του σε σύνθετα νέα προβλήματα ή δραστηριότητες και να γενικεύσει αρχές που το διέπουν.

Πολύδωρος Σταυρόπουλος

Μηχανολόγος εκπαιδευτικός

MSc STEM in education (Παιδαγωγικό Τμήμα ΑΣΠΑΙΤΕ)

Επιθεωρητής ασφάλειας, υγείας και ποιοτικού ελέγχου