Στη μεθοδολογία STEM χρησιμοποιείται
εκτεταμένα η αξιολόγηση των μαθητών. Αν αναφερόμαστε σε ψηφιακά διδακτικά
σενάρια αυτό γίνεται στην αρχή στη μέση
και στο τέλος αυτών. Αξιολογήσεις συναντάμε δύο ειδών τη διαμορφωτική και την αθροιστική
ή αλλιώς ολική.
Για να γίνουν γρήγορα και εύκολα κατανοητοί οι δύο αυτοί όροι κάνουμε μία διάκριση μεταξύ διαμορφωτικής και ολικής αξιολόγησης:
Η διαμορφωτική
(formative) αξιολόγηση εξελίσσεται παράλληλα με την εκπαιδευτική διαδικασία
σε στάδια, τι γνώριζαν πριν το μάθημα τι μαθαίνουν κατά την διάρκεια αυτού και
τι αποκόμισαν μετά το πέρας. Έτσι ο εκπαιδευτικός μπορεί να διαμορφώσει άποψη
για την επιτυχή εξέλιξη της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Στην ολική (summative) αξιολόγηση
πραγματοποιείται έλεγχος των γνώσεων των μαθητών μετά το τέλος του μαθήματος
και μόνο τότε.
Στις φάσεις 1η, 4η και
5η ενός ψηφιακού διδακτικού σεναρίου μπορούν να παρατεθούν TESTs αυτά θα είναι διαμορφωτικής αξιολόγησης
γιατί ελέγχουμε την εξέλιξη των γνώσεων καθ' όλη τη διάρκεια του μαθήματος. Είναι
μεν κοπιαστικό και χρονοβόρο αλλά δείχνει τη σταδιακή ποιοτική και ποσοτική
αναβάθμιση των γνώσεων του μαθητή. Έχουμε αναφέρει στην ανάρτησή μας http://sv1ahh1.blogspot.com/2018/03/blog-post_18.html
ότι οι φάσεις ενός σεναρίου είναι:
ΦΑΣΗ 1: Έναυσμα.- Διαμόρφωση πρότερων
εμπειριών και γνώσεων (ΤΕSΤ),
ΦΑΣΗ 2: Διατύπωση υποθέσεων.
ΦΑΣΗ 3: Διερεύνηση – Δεδομένα - Ανάλυση
δεδομένων.
ΦΑΣΗ 4: Συζήτηση, Εφαρμογές, Μεταγνώση-Αναστοχασμός
(ΤΕSΤ).
ΦΑΣΗ 5: Αξιολόγηση (ΤΕSΤ).
Η ολική αξιολόγηση (Summative Assessment) είναι το τελικό μέρος της εκπαιδευτικής
διαδικασίας στην τάξη και στο εργαστήριο.
Σίγουρα δεν είναι η τελική βαθμολόγηση του μαθητή για το τετράμηνο και δεν
εκλαμβάνεται έτσι γιατί ακολουθούν και άλλες βαθμολογίες κατά τη διάρκεια του
τετραμήνου, προκειμένου να βγει ένας μέσος όρος. Όμως δείχνουν οι βαθμοί αυτοί αν υπάρχει σταδιακή βελτίωση κατά τη διάρκεια της
εκπαιδευτικής διαδικασίας του τετραμήνου και κατ’ επέκταση μακροσκοπικά της
σχολικής χρονιάς. Η αξιολόγηση είναι σημαντική γιατί είναι το «εργαλείο» του εκπαιδευτικού
για να κατανοήσει το κέρδος των κόπων του, Έτσι θα κρίνει εάν έχουν
ικανοποιηθεί οι εκπαιδευτικές ανάγκες/προσδοκίες που είχε θέσει στον προγραμματισμό
του μαθήματος που είχε κάνει στην αρχή του σχολικού έτους. Αυτό βέβαια ιδεατά γιατί
στην χώρα μας ίσως είναι ελάχιστοι αυτοί που προγραμματίζουν τη δουλειά τους στην
εκπαίδευση. Όταν μάλιστα υπάρχουν αναφορές από συνδικαλιστές να μην παραδίδεται
ο προγραμματισμός, ειδικά των εργαστηρίων, στο διευθυντή για λόγους που μόνο
εκείνοι κατανοούν.
Η διαμορφωτική αξιολόγηση (Formative Αssessment)
είναι μια τεχνική που επιτρέπει την αξιολόγηση της μάθησης συγκρίνοντάς την με
κάποιο πρότυπο ή σημείο αναφοράς. Ο στόχος μας κατά τη διαμορφωτική αξιολόγηση
είναι να παρακολουθούμε την ποσότητα και την ποιότητα των γνώσεων που παρέχεται
κατά τη μάθηση ώστε να κάνουμε συνεχείς αναπροσαρμογές, αν απαιτείται, στο
εκπαιδευτικό μας υλικό.
Ένα πολύ βασικό στάδιο των ψηφιακών διδακτικών σεναρίων είναι η ανατροφοδότηση–μεταγνώση που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη βελτίωση της μάθησης.
Έχει αποδειχθεί εμπεριστατωμένα από έρευνες ότι οι εκπαιδευτικοί που αγαπούν την δουλειά τους χρησιμοποιούν την κοπιαστική και χρονοβόρα μέθοδο της διαμορφωτικής αξιολόγησης.
Επιπροσθέτως θα μπορούσαμε να αναφέρουμε έναν
ακόμη τρόπο αξιολόγησης μερικού ενδιαφέροντος που δεν έχει εφαρμογή στη χώρα μας
ενώ στο εξωτερικό χρησιμοποιείται πολύ. Είναι η αξιολόγηση μεταξύ των μαθητών ο
ένας αξιολογεί την εργασία ή το TEST
του
άλλου βάσει ρουμπρικών
αξιολόγησης. Το συναντάμε ως η αξιολόγηση μεταξύ ομότιμων-συμμαθητών
(peer assessment).
Πολύδωρος Σταυρόπουλος, Μηχανολόγος Εκπαιδευτικός, MSc STEM in Education (Παιδαγωγικό Τμήμα ΑΣΠΑΙΤΕ), Επιθεωρητής Ασφάλειας, Υγείας και Ποιοτικού Ελέγχου, Συγγραφέας, Αmbassador STEM Scientix.
