Το μοντέλο στη διδακτική είναι ένα εκπαιδευτικό αντικείμενο (φυσικό ή ψηφιακό) που αντιπροσωπεύει ένα σύστημα ενδιαφέροντος. Ένα μοντέλο είναι απλούστερο από το σύστημα που αντιπροσωπεύει, ενώ προσεγγίζει τα περισσότερα από τα χαρακτηριστικά του πραγματικού συστήματος όσο το δυνατόν πιο πλησιέστερα. Ένα καλό μοντέλο είναι μια συνετή ανταλλαγή μεταξύ ρεαλισμού και απλότητας.
Ένα βασικό χαρακτηριστικό του μοντέλου είναι ο χειρισμός. Το μοντέλο μπορεί να είναι ένα φυσικό μοντέλο (για παράδειγμα ένα μοντέλο φυσικής, αρχιτεκτονικής, οικιακής κλίμακας, ένα μοντέλο αεροσκάφους, ένα μανεκέν μόδας ή ένα μοντέλο οργανισμού στην έρευνα βιολογίας) ή ένα εννοιολογικό μοντέλο (για παράδειγμα ένα μοντέλο υπολογιστή, ένα στατιστικό ή μαθηματικό μοντέλο, ένα επιχειρηματικό μοντέλο.
Η προσομοίωση είναι η διαδικασία χρήσης ενός
μοντέλου για τη μελέτη της συμπεριφοράς και της απόδοσης ενός πραγματικού ή
θεωρητικού συστήματος. Σε μια προσομοίωση, τα μοντέλα μπορούν να
χρησιμοποιηθούν για τη μελέτη υφιστάμενων ή προτεινόμενων χαρακτηριστικών ενός
συστήματος. Ο σκοπός μιας προσομοίωσης είναι να μελετήσει τα χαρακτηριστικά
ενός πραγματικού ή φανταστικού συστήματος χειραγωγώντας μεταβλητές που δεν
μπορούν να ελεγχθούν σε ένα πραγματικό σύστημα. Οι προσομοιώσεις επιτρέπουν την
αξιολόγηση ενός μοντέλου για τη βελτιστοποίηση της απόδοσης του συστήματος ή
για την πραγματοποίηση προβλέψεων για ένα πραγματικό σύστημα. Οι προσομοιώσεις
είναι χρήσιμες για τη μελέτη ιδιοτήτων ενός μοντέλου, ενός πραγματικού
συστήματος που διαφορετικά θα ήταν πολύ περίπλοκο, πολύ μεγάλο / μικρό, πολύ
γρήγορο / αργό, δεν είναι προσβάσιμο, πολύ επικίνδυνο ή απαράδεκτο να εμπλακεί
στην εκπαιδευτική διαδικασία. Ενώ ένα μοντέλο στοχεύει να είναι πιστό στο
σύστημα που αντιπροσωπεύει, μια προσομοίωση μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα
μοντέλο για να εξερευνήσει καταστάσεις που δεν θα ήταν δυνατό στο αρχικό
σύστημα.
Πολύδωρος Σταυρόπουλος, Μηχανολόγος Εκπαιδευτικός, MSc STEM in Education.
