Η διαφορά μεταξύ STEAM και STE(A)M

Με οδηγό το Mooc: "STEAM_IT, Integrated STEM Teaching for Secondary Schools" θα διευκρινίσουμε τη διαφορά μεταξύ STEAM και STE(A)M. Όλες οι χώρες (ΝΑΙ όλες) έχουν συμπεριλάβει, εδώ και αρκετά χρόνια, τη μεθοδολογία STEM στα προγράμματα σπουδών των βαθμίδων εκπαίδευσης.

Στη χώρα μας θα πρέπει να αναμένουμε, έως ότου γίνει γνωστή σε αυτούς που συμβουλεύουν τα κλιμάκια που χαράζουν την εκπαιδευτική πολιτική, για να προχωρήσει σημαντικά. Προς το παρόν από το Σεπτέμβριο του 2020 έχει μπει σαν σφήνα στους θεματικούς κύκλους των «Εργαστηρίων Δεξιοτήτων» που αν θέλει ο εκπαιδευτικός επιλέγει το STEM για να ασχοληθεί με το τμήμα του... Το δεύτερο θετικό βήμα για την ένταξη  του STEM στην εκπαιδευτική διαδικασία είναι μία πράξη του ΙΕΠ (2015) στην οποία παρατηρούμε προτροπή για το σχεδιασμό αναλυτικών προγραμμάτων με βάση το STEM. Το ερώτημα που δημιουργείται είναι με τι γνώσεις θα γίνουν αυτά; Με αποδείξεις πλέον από το Google η μοναδική πηγή πληροφόρησης για το STEM είναι αυτό το ιστολόγιο!!! 

Έχουμε αναφέρει ότι εργαζόμαστε αφιλοκερδώς για την ηθική μας ικανοποίηση και την προσφορά στους συναδέλφους εκπαιδευτικούς που ενδιαφέρονται και μας παρακολουθούν και όχι για τη δόξα και τις πιθανές ευχαριστίες των "υπευθύνων" και των κατά καιρούς "ειδικών". Δεν αναγνωρίζεται στη χώρα μας οποιαδήποτε προσφορά.

Επίσης κάτι φαίνεται να κινείται με το στρατηγικό σχέδιο της ταλαίπωρης Επαγγελματικής Εκπαίδευσης: από STEM μετονομάζεται στα ελληνικά Ε.Τ.Μ.Μ. και ευχόμαστε από καρδιάς να μην μείνει μόνο στην αλλαγή ονόματος. (Ε.Τ.Μ.Μ. (Επιστήμη, Τεχνολογία, Μηχανική και Μαθηματικά)  - "Άλλαξε ο Μανωλιός και έβαλε τα ρούχα του αλλιώς", όταν διεθνώς αναφέρεται ως STEM.

Από την πολύχρονη εμπειρία μας (37 έτη) προκύπτει, χωρίς αυτό να είναι στοιχειοθετημένο, ότι ως επί το πλείστον, οι δάσκαλοι και οι εκπαιδευτικοί δεν συνεργάζονται μεταξύ τους για την εφαρμογή προγραμμάτων σπουδών με καινοτομίες. Κατά συνέπεια, οι μαθητές ενδέχεται να μην είναι σε θέση να συνδυάσουν και να συνδέσουν τη γνώση που αποκτήθηκε σε περισσότερα από ένα μάθημα STEM ή άλλα θέματα. Πρέπει να στοχεύουμε στη συνεργασία για την αντιμετώπιση της εφαρμογής διδασκαλίας STEM δημιουργώντας και δοκιμάζοντας ένα εννοιολογικό πλαίσιο αναφοράς για την ολοκληρωμένη εκπαίδευση STEM.

Έχουμε αναφέρει πολλάκις ότι Ολοκληρωμένο STEM είναι η ύπαρξη και των τεσσάρων κλάδων (Επιστήμης, Τεχνολογίας, Μηχανικής, Μαθηματικών) σε μια ενοποιημένη διδασκαλία.

Η εκπαίδευση STEM  αναγνωρίζεται ως προτεραιότητα στην Ευρώπη από τις δημόσιες εκπαιδευτικές αρχές. Το European Schoolnet Academy και η πρωτοβουλία Scientix της Κομισιόν καταβάλουν προσπάθειες προς τον σκοπό της διάδοσης της μεθοδολογίας αυτής. 

Ωστόσο, το ενδιαφέρον των μαθητών για την επιδίωξη σπουδών και σταδιοδρομιών που σχετίζονται με το STEM δεν έχει αυξηθεί παρά τις ραγδαίες εξελίξεις στην επιστήμη και την τεχνολογία, αναφερόμαστε δυστυχώς στις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες...

Σε μια προσπάθεια να αντιστραφεί αυτή η τάση και να συμπεριληφθούν και τα μη STEM μαθήματα, ο συνδυασμός και των τεσσάρων κλάδων της επιστήμης, της τεχνολογίας, της μηχανικής, των μαθηματικών καθώς και των μαθημάτων μη επιστήμης (το (Α) όπως σε «όλα» από το All) σε μια τάξη, ενότητα ή μάθημα που βασίζεται σε συνδέσεις μεταξύ των θεμάτων και των προβλημάτων του πραγματικού κόσμου, οδήγησε στην ιδέα της  Ενσωματωμένης διδασκαλίας STE(A)M. Στην περίπτωση αυτή το (Α) δεν προέρχεται από τη λέξη Art=Τέχνη αλλά από τη λέξη All. Το (Α) τοποθετούμε σε παρένθεση για να ξεχωρίζει από το STEAM που περιλαμβάνει την τέχνη (Art).

Η ενσωματωμένη διδασκαλία STE(A)M αντανακλά την προσπάθεια συνδυασμού των τεσσάρων επιστημών της  Επιστήμης, της Τεχνολογίας, της Μηχανικής και των Μαθηματικών με την προσθήκη ενός τουλάχιστον μη επιστημονικού μαθήματος (π.χ. λογοτεχνία, ιστορία, οικονομικά, μαθήματα γλώσσας κ.λπ.) σε μια ενότητα ή μάθημα.

Στην Ευρώπη, δεν υπάρχει  εκπαιδευτικό πλαίσιο  αναφοράς STE(A)M και το έργο STE(A)M it πρωτοπορεί στη δημιουργία και τη δοκιμή του  1ου ολοκληρωμένου πλαισίου STE(A)M.  

Πιο συγκεκριμένα, ο στόχος είναι να αναπτυχθεί μεγαλύτερη συνοχή στην εκπαίδευση STE(A)M συλλογικά με τα Υπουργεία Παιδείας (ΥΠ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τη βιομηχανία και τους εκπαιδευτικούς STEM (μέσω μιας διαδικασίας συν-κατασκευής) της έννοιας της εκπαίδευσης STE(A)M. 

Αυτό υποστηρίζεται με μια ομάδα εστίασης εκπαιδευτικών STE(A)M, που ανέπτυξαν διεπιστημονικά καινοτόμα ψηφιακά σενάρια διδασκαλίας που θα χρησιμοποιηθούν για τη δοκιμή του προτεινόμενου πλαισίου αναφοράς για την ολοκληρωμένη εκπαίδευση STE(A)M. Επιπλέον, το STE(A)M παρέχει τη δυνατότητα ανάπτυξης καινοτόμων και δημιουργικών προσεγγίσεων για διεπιστημονικά εκπαιδευτικά έργα STEM που επιτρέπουν τη διασύνδεση των θεμάτων STEM και μη STEM μαθημάτων.

Πολύδωρος Σταυρόπουλος, Μηχανολόγος Εκπαιδευτικός, MSc STEM in Education (Παιδαγωγικό Τμήμα ΑΣΠΑΙΤΕ), Επιθεωρητής Ασφάλειας, Υγείας και Ποιοτικού Ελέγχου, Συγγραφέας, Αmbassador STEM Scientix.